Kütleçekimsel dalgalar ilk kez gözlemlendi, bilim şimdi diğer kanıtların peşine düşecek

Boğaziçi Üniversitesi Bilim Kulübü Fizik Kurulu, bilim dünyasında heyecanla karşılanan kütleçekimsel dalgaların keşfi konusunu “Genel Çekim Dalgalarının Keşfi'' başlıklı popüler bilim etkinliği ile tartışmaya açtı. Boğaziçi Üniversitesi Fizik Bölümü Öğretim Üyeleri Prof. Dr. Metin Arık, Prof. Dr. Naci İnci, Doç. Dr. İbrahim Semiz’in sunum yaptığı etkinlikte bilim açısından LİGO’nun kanıtının önemi vurgulandı. Boğaziçi Üniversitesi Fizik Bölümü Öğretim Üyeleri Prof. Dr. Metin Arık, Louisiana’daki Laser Interferometer Gravitational Wave Observatory (LIGO) çalışma grubundaki bilim insanlarının, 11 Şubat 2016’da yaptığı açıklama ile ilk kez iki kara deliğin çarpışarak bir kara delik oluşturmasıyla ortaya çıkan dalgaları, deneysel olarak kanıtlandığını belirterek, “Dünyada ilk kez LİGO iki kara deliğin birleşerek tek bir kara delik oluşturmasını gözlemledi. Bunu gözlemlemek için de gözlediği kütle çekim dalgalarını kullandı” dedi. Newton’un modern fiziğin de başlangıcı kabul edilen 1687’de ortaya koyduğu kütleçekim teorisinin, 220 yıl sonra 1916’da Einstein tarafından yenilendiğini belirten Arık, bu teorinin öngördüğü kütleçekimsel dalgaların LİGO tarafından 100 yıl sonra deneysel olarak ölçülmesinin genel çekim kanunu açısından çok önemli bir aşama olduğunu söyledi. Arık şöyle devam etti: “Ancak daha işin başındayız. Bunların, teorik olarak uzay, zaman eğriliğinin Quantum Teorisi ile doğru ilişkilendirilmesi lazım. Bir de deneysel olarak graviton parçacıklarının bulunması lazım. Ama tüm bunlar çok uzun ve zor bir dönem. Önümüzde yüzlerce senelik bir süreç var. Ancak LİGO deneyi kütle çekim teorisi açısından çok önemli bir aşamayı sonuçlandırdı.” Prof. Dr. Naci İnci de, LİGO’nun deneyinde yakaladığı dalgaların 1,3 milyar yıl önce başka bir gezegende iki kara deliğin birleşmesinden ortaya çıkan dalgaları ölçtüğünü belirterek, ortaya çıkan enerjinin büyüklüğüne dikkat çekti. Doç. Dr. İbrahim Semiz ise LİGO deneyinin iki önemli sonucunun olduğunu belirtti. İlk kez bu gözlem ile uzay- zaman dokusunun dalgalanabileceğinin kesin olarak gözlemlendiğinin söylenebildiğini belirten Semiz, “Bu gözlemleme ile kara deliğin gerçek olduğunu gösterdi. Genel görecelik teorisinin gerçekliği konusunda bir adım daha atıldı. Ayrıca güneş sisteminde uzay-zaman eğriliğinin çok yüksek olduğu bir yerde keşfedildi. 1.3 milyar ışık yılı benzeri bir uzaklıkta bulundu. Bunlar çok önemli gözlemler. Büyük olasılıkla LİGO’nun gözlemlediği bu dalgaları oluşturan iki kara deliğin çarpıştığı dönemde dünya daha tek hücreli canlı dönemindeydi. Bu açıdan bu deney genel görecelilik teorisi açısından büyük bir bilimsel süreç. Daha genel görecelilik teorisinin kanıtlanması konusunda yüzde 5'lik kanıt düzeyindeyiz. Ancak LİGO’nun gözlemi ile çok önemli bir kanıt ortaya çıkmış durumda” saptamasında bulundu.

Kaynak: http://haberler.boun.edu.tr/tr/haber/kutlecekimsel-dalgalar-ilk-kez-gozl...