CERN

Dünyanın önde gelen bilim merkezlerinden biri olan CERN’de yerin yaklaşık 100 metre altında inşa edilen Büyük Hadron Çarpıştırıcısı (LHC) üç yıllık bakım ve yenileme çalışmalarının ardından iki proton demetinin, LHC'nin 27 kilometrelik halkası etrafında zıt yönlerde döndürülmesiyle birlikte yeniden başlatılma sürecine girdi. Eskisine göre daha yüksek bir enerjide protonları çarpıştırma kapasitesi ile daha gelişmiş sistemlere sahip olan LHC’nin üç yıl devam edecek fiziki veri alım süreci sayesinde, evrenle ilgili yeni sırların çözülmesi hedefleniyor.

Sağlık sektöründeki görüntüleme işlemlerinden kablo endüstrisine pek çok farklı alanda kullanılan hızlandırıcı teknolojisinde Türkiye’nin artık üretici konuma gelmesi gerektiğine işaret eden Prof. Dr. Özcan, CERN’deki parçacık demetlerinin ölçülmesinde kullanılan bir algıcın yine CERN standartlarında ilk defa Türkiye’de bu laboratuvarda üretildiğini ve bu çalışma ile kazanılan tecrübeyle üretilecek ve geliştirilen hızlandırıcılar ile test edilecek olan yeni bir dedektörün ise 2024 yılında CERN’de kullanılabilmesi için çalıştıklarını belirtti.

Dünyanın en büyük parçacık fiziği laboratuvarı olan Avrupa Nükleer Araştırma Merkezi- CERN’de CMS Projesi’nin Türkiye Koordinatörü olan Prof. Dr. Gülmez, evrenin nasıl oluştuğu sorusunun yanıtını arama çalışmalarının bir parçası olan CMS Projesi çerçevesinde, büyük patlamaya yakın zaman diliminde oluşan enerjinin sonuçlarını laboratuvar ortamında gözlemlemeye çalıştıklarını belirti. Gülmez bu projenin bazı detektör ve parçalarının Türk endüstrisi tarafından üretildiğini, yeni dönem güncellemelerinin bazılarının da yine Türkiye’de yapılmasının planlandığını açıkladı.

Boğaziçi Üniversitesi’nin 2013 yılından bu yana sürdürmekte olduğu ve dünyanın önde gelen akademisyen ve bilim insanlarını konuk ettiği Boğaziçi Lectures programının yeni konuğu Avrupa Nükleer Araştırma Merkezi CERN eski Genel Direktörü Prof. Rolf–Dieter Heuer oldu. 3 Şubat tarihinde Boğaziçi Üniversitesi’nde bir konuşma yapan Prof. Rolf–Dieter Heuer, bilimin evrensel bir barış dili olduğunu vurguladı.

Dünyanın en büyük parçacık fiziği laboratuvarı olan Avrupa Nükleer Araştırma Merkezi CERN’de uzun süreli araştırmalar yapan Boğaziçi Üniversitesi Fizik Bölümü öğretim üyeleri Prof. Dr. Erhan Gülmez ve Doç. Dr. Erkcan Özcan’dan, 90’lı yıllardan bu yana CERN’e katkı sunan Boğaziçi Üniversitesi’nin CERN’de süreç içinde yürüttüğü çalışmalar ve katıldığı deneyler hakkında bilgi aldık.